आचार्य चाणक्य एक महान् विद्वान थिए। चाणक्यले आफ्नो कुशल बुद्धि र सीपको बलमा चन्द्रगुप्तलाई सम्राटको रूपमा स्थापित गरे। आचार्य चाणक्यले धेरै शास्त्रहरूको रचना गरे। जसमध्ये अर्धशास्त्रको सिर्जनाका कारण चाणक्यलाई कौटिल्य भनिन्थ्यो। आचार्य चाणक्यले लेखेका नीतिशास्त्रमा त्यस्ता धेरै कुरा उल्लेख गरिएको छ जुन मानव जीवनमा अत्यन्त महत्त्वपूर्ण मानिन्छ। चाणक्यले केहि ठाँउहरुका बारे बताएका छन् जहाँ मानिसले कहिले पनि बसोबास गर्नु हुँदैन।
चाणक्य भन्छन् कि रोजगारीका साधनहरू उपलब्ध नभएको ठाउँमा कहिले पनि बसोबास गर्नु हुँदैन किनकि रोजगार बाँच्नको लागि यो धेरै महत्त्वपूर्ण छ। चाणक्य नीतिका अनुसार कुनै मानिस त्यस्तो ठाउँमा बस्नु हुँदैन जहाँ मूर्ख मानिस बस्छ। यस्तो ठाउँ तुरुन्तै त्याग्नुपर्दछ, किनकि मूर्खहरूसँग बस्नुभन्दा एक्लै बस्नु उत्तम हुन्छ। हामी जहिले पनि त्यस्तो ठाउँमा बस्नु पर्छ जहाँ बुद्धिमान मानिस बस्दछन्।
चाणक्यका अनुसार मानिस त्यस्तो ठाउँमा कहिल्यै बस्नु हुँदैन जहाँ मानिसहरूले गलत काम, नशा र अन्य धेरै किसिमका दुर्व्यसन गर्छन्, किनभने मानिसजातिमा संगतले निकै प्रभाव पार्छ। तसर्थ, गलत संगति भएका मानिसहरू बसोबास गर्ने ठाउँ तुरुन्त त्याग गर्नुपर्छ।
चाणक्यका अनुसार मान्छेमा लाज नभएको ठाउँमा कहिले पनि बास गर्नु हुँदैन किनकि कसैलाई सम्मान दिनको लागि व्यक्तिमा शर्मको भावना हुनु अत्यन्त महत्त्वपूर्ण हुन्छ। निर्लज्ज व्यक्तिले कसैलाई पनि आदर गर्दैन।
